Bronie palne - wstep

Lamsen

mam tutaj cos co moznaby przerobic na wstep do czesc i obroni.

Broń palna to broń miotająca pociski energią gazów powstałych ze spalania prochu.

Nie wiadomo dokładnie kiedy, gdzie i jak rozpoczął się rozwój broni palnej. Wiadomo natomiast bezspornie, że Chińczycy już w XI wieku znali recepturę czarnego prochu strzelniczego, używali go jednak wyłącznie do produkcji fajerwerków. Drogi, którymi ta wiedza zawędrowała pod europejskie strzechy, także nie znamy. Jedni uważają, że pomogła w tym wymiana handlowa z Bliskim Wschodem, inni, że "sekret alchemików" przywiózł do Wiednia Marco Polo ze swej słynnej wyprawy do Chin w latach 1271-1292. Jeszcze inni twierdzą, że Europejczycy sami do niej doszli. W tym kontekście wymienia się zwłaszcza nazwiska Rogera Bacona i Bertholda Schwarza, mnicha z Freiburga, od którego nazwiska ("Czarny") autorzy niemieckojęzyczni wywodzą nazwę "czarny proch". Nazwa ta może jednak pochodzić także od koloru, jaki przybiera sama gotowa mieszanka 75% saletry potasowej, 15% siarki i 10% węgla drzewnego.

Doświadczenia prowadzone z tą mieszanką doprowadziły w końcu do odkrycia, że w razie umieszczenia substancji w zamkniętej z jednej strony rurce i podpalenia, ciało umieszczone w rurce ponad ładunkiem wyrzucane jest z dużą siłą, pełniąc rolę pocisku. Odkrycie to stało się punktem wyjścia do rozwoju broni palnej wszelkich typów. Do dziś, mimo upływu setek lat i rewolucyjnych zmian w technice i technologii, istota działania broni palnej jest w zasadzie taka sama.

Pierwsze rodzaje broni palnej były bardzo prymitywne. Składała się na nie metalowa rurka (lufa), zamknięta z jednej strony. W jej tylnej części w pobliżu wspomnianego zamknięcia wykonany był otwór, zwany otworem zapałowym. Do rury wsypywano przez otwór wlotowy pewną ilość prochu, czyli ładunek, który następnie ubijano. Potem umieszczano w lufie pocisk, początkowo kamienny, żelazny, a w końcu ołowiany. Pierwsze pociski miały kształt sferyczny, stąd do dziś w potocznym języku często mówi się o pocisku "kula". Po osadzeniu w lufie pocisku broń palna była gotowa do strzału. Czynność przygotowania takiej broni do strzału wymagała ubijania poszczególnych komponentów w lufie, tak by szczelnie wypełniały jej wnętrze, toteż nazywano ją "nabijaniem" broni.

W dzisiejszych czasach termin ten także jest stosowany, choć już od dawna, co najmniej od czasu wprowadzenia broni odtylcowej, strzelec nie musi niczego ubijać. W broni wielostrzałowej termin ten oznacza bezpośrednie przygotowanie broni do strzału: wprowadzenie naboju do lufy broni uprzednio "załadowanej", to jest takiej, w której obrębie w magazynku, znajdują się naboje, ale która nie jest przez to jeszcze gotowa do strzału.

Aby oddać strzał z tak przygotowanej broni, trzeba było doprowadzić do zapłonu prochu. W tym celu przez otwór zapałowy do ładunku prochowego doprowadzano ogień. Początkowo służyły do tego żarzące się kawałki drewna, rozżarzone pręty żelazne, tlący się lont, w późniejszych czasach pojawiły się zamki mechaniczne krzeszące iskry z krzemienia, a w końcu ich miejsce zajął zapłon chemiczny, w którym iskry powstawały w wyniku detonacji substancji chemicznych na skutek uderzenia kurkiem broni. Zapłon prochu w broni odprzodowej, aż do wynalezienia zapłonu chemicznego, następował w specjalnym wydrążeniu obok lufy, zwanym panewką. Ogień z palącego się na panewce prochu przechodził przez otwór zapałowy do głównego ładunku i powodował jego zapłon. Jeżeli otwór był niedrożny, strzał nie mógł paść, bo nie dochodziło do zapalenia prochu w lufie, spalał się tylko proch na panewce. Pamiątką tego jest w języku potocznym zwrot "spalić na panewce", oznaczający działanie nie przynoszące rezultatu.

Broń strzelecka jest to broń palna przystosowana do amunicji strzeleckiej (gwintowanie), której kaliber nie przekracza na ogół (z wyjątkiem wyspecjalizowanych środków np. granatników, rusznic przeciwpancernych) 20 mm. Do broni strzeleckiej zaliczamy także granaty ręczne.

Przeznaczona jest do samoobrony i wymuszania posłuszeństwa, a także zwalczania pojedynczych i grupowych celów żywych (eufemizm oznaczający zwykle żołnierzy nieprzyjaciela). Służy także do zwalczania lekko opancerzonego sprzętu i środków ogniowych. Zasięg broni strzeleckiej jest stosunkowo niewielki - zwykle nie przekracza 2000 metrów.

Broń strzelecką najczęściej dzieli się na:

* Podstawową
o pistolety i rewolwery
o pistolety maszynowe
o karabiny i karabinki
o karabiny maszynowe
+ ręczne (rkm)
+ lekkie (lkm)
+ ciężkie (ckm)
+ uniwersalne (ukm)
+ wielkokalibrowe (wkm)
o Karabiny maszynowe czołgowe i lotnicze
* Pomocniczą
o granatniki nasadkowe
o granatniki dwukomorowe
+ jednostrzałowe
+ powtarzalne
+ automatyczne
o granatniki bezodrzutowe
o granatniki rakietowe
o granatniki rakietowo-bezodrzutowe
o granaty ręczne
+ obronne
+ zaczepne
+ uniwersalne
+ przeciwpancerne
o rusznice przeciwpancerne
* niebojową
o badawcza (balistyczna)
o ćwiczebna
o sygnałowa

Pistolet (fr.) - krótka, ręczna broń palna do walki (zarówno ataku jak i obrony) na bliską odległość (do 50 m) a także do wymuszania posłuszeństwa na polu walki. Charakteryzuje się krótką lufą, małymi gabarytami i chwytem (rękojeścią) przystosowanym do strzelania z jednej ręki. Podstawową grupę stanowią pistolety wojskowe. Wyróżnia się także pistolety policyjne, kieszonkowe, sportowe, sygnałowe i inne. Masa pistoletu wojskowego nie przekracza na ogół 1 kg, długość lufy - 125 mm, długość całkowita - 220 mm, szybkostrzelność praktyczna - 25-40 strz/min. Kaliber broni waha się w granicach 7,62 mm - 11,43 mm. Najczęściej stosowany jest kaliber 9 mm.

Współczesne pistolety są najczęściej bronią samopowtarzalną, działającą na zasadzie odrzutu swobodnego zamka lub krótkiego odrzutu lufy. W celu skrócenia czasu przygotowania do szybkiego, niespodziewanego strzału, są one wyposażone w mechanizm samonapinania. Napina on kurek w pierwszej fazie ruchu języka spustowego w tylne położenie. Aby ułatwić ukrycie i szybkie użycie pistoletu, nadaje się im płaskie i zaokrąglone kształty. Produkowane są także jednostrzałowe pistolety używane jako broń sportowa i myśliwska.

Pierwszymi udanymi pistoletami samopowtarzalnymi były:

* 7,65 mm Borchardt C93
* 7,63 mm Pistolet Mauser C96

Działały one na zasadzie krótkiego odrzutu lufy.

Pierwsze pistolety działające na zasadzie odrzutu zamka swobodnego to:

* 6,5 mm Bergmann No 3
* 7,65 mm Browning M1897
* 7,65 mm Browning M1900
* 9 mm Browning M1903

Obecnie największym seryjnie stosowanym nabojem pistoletowym jest nabój .50 Action Express (12,7 mm) stosowany między innymi w słynnym pistolecie Desert Eagle.

[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Rewolwer – pierwsza w historii wielostrzałowa broń palna powtarzalna (nieautomatyczna; krótka, bardzo rzadkie są konstrukcje rewolwerów samopowtarzalnych), w której funkcję magazynka niewymiennego (magazynu) spełnia obrotowy bęben z kilkoma komorami nabojowymi (zwykle sześcioma). Najnowsze konstrukcje rewolweru wykorzystują mechanizmy pozwalające na jednoczesny obrót bębna oraz napięcie kurka w wyniku ściągania języka spustowego. W najwcześniejszych rewolwerach obrót bębna był dokonywany ręcznie. Pierwsza udana konstrukcja rewolweru autorstwa Colta umożliwiała obrót i ustalenie bębna we właściwej pozycji poprzez obciągnięcie kurka. W wyniku obrotu bębna wokół osi równoległej do osi lufy, poszczególne komory nabojowe (z nabojami) ustawiają się kolejno na przedłużeniu osi lufy. Po odpaleniu spłonki naboju za pomocą kurka, pocisk opuszcza komorę nabojową w bębnie, przedostając się do lufy i następnie wylatując z niej.

Chociaż rewolwery są znane od XVII wieku, ich rozwój rozpoczął w zasadzie wynalazek Samuela Colta, który w 1831 r. skonstruował pierwszy rewolwer kapiszonowy. Do najbardziej znanych rewolwerów należą: Colt, Smith & Wesson, Nagant.

[link widoczny dla zalogowanych]

Pistolet maszynowy - indywidualna broń strzelecka, zasilana amunicją pistoletową. Samoczynna, rzadziej samoczynno-samopowtarzalna. Przeznaczona do zwalczania siły żywej na odległości do 200 m, do likwidacji oporu w schronach i rowach strzeleckich, do walk partyzanckich i dywersyjnych itp. Działanie oparte najczęściej na zasadzie odrzutu zamka swobodnego rzadziej półswobodnego. Zasilana z magazynków o dużej pojemności.

[link widoczny dla zalogowanych]

Karabin - broń strzelecka indywidualna, długa, z gwintowaną lufą. Lufa karabinu posiada dwie lub więcej bruzd tworzących gwint, którego celem jest nadanie ruchu obrotowego wystrzeliwanemu pociskowi. Moment obrotowy pocisku stabilizuje go w locie i zmniejsza wpływ oporów aerodynamicznych, które mogłyby spowodować zejście pocisku z toru lotu. Konsekwencją stabilizacji ruchem obrotowym jest lepsza skuteczność, celność, zasięg skuteczny pocisku, od uzyskiwanego przez broń z lufami pozbawionymi gwintu, takimi jak muszkiety czy strzelby.

Początkowo karabiny były bronią przeznaczoną dla strzelców wyborowych, ponieważ piechota nastawiona była bardziej na wielką siłę ognia, jaką zapewniały muszkiety wystrzeliwujące okrągłe pociski o kalibrze do 0,6 cala. Angielski matematyk Benjamin Robins doszedł do wniosku, że wydłużony pocisk o takiej samej masie i energii kinetycznej jak kulisty pocisk muszkietowy będzie leciał stawiając mniejszy opór w powietrzu. Innowacyjne prace Robinsa i innych badaczy zostały zaakceptowane w końcu osiemnastego stulecia.
Martini Henry Mk I
Martini Henry Mk I

W połowie XIX wieku, ponieważ technika była już wystarczająco rozwinięta, Brown Bess zastąpił dotychczasowe karabiny nowymi, zazwyczaj jednostrzałowymi, ładowanymi odtylcowo, przystosowanymi do strzelania z celowaniem (nie tak jak wcześniejsze strzelanie z muszkietu) przez pojedynczego żołnierza. Na początku XX wieku karabiny były bardzo długie - karabin Martini-Henry z nałożonym bagnetem miał ponad 1,80 metra długości - zapotrzebowanie na krótszą broń dla kawalerzystów doprowadziło do skrócenia karabinów i powstania karabinków. Później również karabiny dla piechoty uległy skróceniu. Tak jak obecnie, karabiny były wyposażone w pasy do noszenia po przerzuceniu przez ramię.

Większość karabinów jest bronią palną, ale w tym samym okresie zdarzały się także karabiny na sprężone powietrze. Broń tego typu przetrwała do czasów obecnych jako popularna wiatrówka, używana raczej do strzelania sportowego niż jako broń bojowa.

Niektórzy producenci wytwarzają także strzelby z gwintowaną lufą lub gwintowane czoki (wymienne lufy) do nich, które są przystosowane do strzelania amunicją kulową ołowianą, np. typu Brenneke. Chociaż broń taka niewiele różni się od XVIII-wiecznej, jest klasyfikowana jako strzelba, a nie karabin. Broń taka zresztą występuje raczej rzadko.

Historia powstania

Pierwotnie karabinem (od arabskiego słowa karab - krótki) nazywano broń z zamkiem kołowym,znajdującą się na wyposażeniu niektórych jednostek jazdy w XVII w. Strzelano trzymając broń za szyjkę kolby w wyciągniętej przed siebie prawej ręce, opierając kolbę o łokieć. Była to najdłuższa broń palna znajdująca się na wyposażeniu jazdy (oczywiście poza dragonią, która używała muszkietów, jednak ta ostatnia nie była typową formacją kawaleryjską). Pierwotne karabiny stosunkowo szybko wyszły z użycia.

Muszkiety były gładkolufową bronią strzelającą pociskami ołowianymi w kształcie kuli, wystrzeliwanymi z relatywnie niską prędkością. Ze względu na wysokie koszty związane z dokładnym wykonaniem takiej broni, amunicja miała nieco mniejszy kaliber niż średnica wewnętrzna lufy. Geneza nadawania ruchu obrotowego pociskowi jest dość trudna do określenia. Początki sięgają piętnastego wieku, kiedy to łucznicy zauważyli, że skręcenie lotek strzały, które wymuszało jej ruch obrotowy, zwiększa prawdopodobieństwo celnego strzału. Na początku strzelanie z muszkietów powodowało powstawanie dużej ilości dymu i sadzy osadzającej się wewnątrz lufy, która musiała być często czyszczona. Prawdopodobnie ładowanie pocisku do lufy zanieczyszczonej sadzą powodowało powstawanie rowków w warstwie sadzy, które pełniły funkcję podobną do gwintu i powodowały zwiększenie precyzji strzału. Jest to jednak tylko przypuszczenie. Prawdziwe gwintowanie lufy rozpoczęło się w połowie XV wieku, jednak konieczna precyzja potrzebna do efektywnej produkcji seryjnej nie pozwalała na wyposażenie piechoty w taką broń jeszcze przez kolejne 250 lat.

Niektóre późniejsze karabiny posiadały lufy poligonalne z gwintem w postaci skręconego wielokąta. Specjalne pociski do tych karabinów również miały taki kształt, dopasowany do lufy, dzięki czemu podczas strzału uzyskiwały stabilizujący moment obrotowy. Była to broń raczej dużego kalibru, a amunicja wciąż nie była ściśle dopasowana do przewodu lufy. Przeprowadzono wiele eksperymentów z lufami o różnych kształtach gwintu, jak i kąta obrotu pocisku w lufie. Chociaż poligonalny zarys gwintu jest dość niezwykły, przetrwał jednak do czasów dzisiejszych i jest stosowany także w obecnie produkowanym pistolecie Glock.

Rozwiązania te zostały jednak stopniowo zastąpione przez cylindryczne lufy z gwintem w postaci wyciętych spiralnych rowków. Innowacja ta wyprzedziła nieznacznie wprowadzenie do produkcji masowej broni ładowanej odtylcowo, ponieważ wpychanie ładunku wraz z pociskiem od przodu gwintowanej lufy było niepraktyczne i uciążliwe. W niektórych systemach próbowano rozwiązać ten problem przez wprowadzenie pocisków podkalibrowych, których średnica zwiększała się podczas strzału. Jednym z najsłynniejszych tego typu rozwiązań był system Minié, polegający na zastosowaniu stożkowego pocisku z wydrążeniem wewnątrz, które powodowało rozszerzenie się pocisku i wpasowanie go w bruzdy gwintu lufy podczas strzału. Najsławniejsze karabiny systemu Minié to U.S. Springfield i brytyjski Enfield, które odegrały znaczącą rolę w amerykańskiej wojnie secesyjnej.

Pocisk wchodząc do lufy i pokonując opory związane z wcięciem się w gwint lufy oraz opory tarcia, powoduje zużywanie się lufy oraz jej szybkie nagrzewanie się. Z tego powodu karabiny maszynowe, a także wystrzeliwujące po kilkaset pocisków na minutę armaty przeciwlotnicze, wyposażone są w wymienne lufy, które mogą być szybko zmienione w celu ich ochłodzenia po wystrzeleniu kilkuset pocisków. Ponieważ utwardzone pociski przeciwpancerne zużywają lufę jeszcze szybciej, pokrywa się je miększym metalem lub teflonem. Obecnie produkowane pociski są najczęściej pokrywane miedzią, co zapewnia ten sam efekt.

Przez cały XIX wiek pocisk ewoluował, stając się stopniowo coraz mniejszy i lżejszy. W 1910 standardowe pociski tępołukowe zostały zastąpione przez spiczaste (ostrołukowe) pociski, charakteryzujące się zwiększonym zasięgiem i siłą przebicia. Budowa naboju również uległa ewolucji, od papierowej tuby zawierającej proch czarny i kulisty pocisk do łuski mosiężnej z integralną spłonką i zaciśniętym w szyjce łuski pociskiem. Czarny proch również został zastąpiony kordytem i innymi bezdymnymi mieszaninami ładunków miotających, które umożliwiają uzyskanie większych prędkości pocisku niż z wykorzystaniem prochu czarnego.
Mauser M1898
Mauser M1898

Karabiny były początkowo bronią jednostrzałową, odprzodową. W XVIII wieku skonstruowano broń ładowaną odtylcowo, która umożliwiała strzelcowi przeładowanie jej bez narażania się na ogień wroga, jednak niedokładne wykonanie, wady fabryczne i trudności w produkcji szczelnej amunicji uniemożliwiły jej szerokie rozpowszechnienie. W XIX wieku karabiny powtarzalne z zamkiem dźwigniowym, typu pump-action lub ślizgowo-obrotowym stały się standardem, a ich szybkostrzelność stale wzrastała przy jednoczesnym zwiększeniu niezawodności broni i zmniejszeniu liczby zacięć przy ładowaniu. Problem szczelności zamka został rozwiązany przez zastosowanie mosiężnych łusek nabojów, które rozszerzając się podczas strzału skutecznie uszczelniały komorę nabojową. Opracowany przez Paula Mausera w końcu XIX stulecia karabin z zamkiem iglicowym z pięcionabojowym magazynkiem, ze względu na swą niezawodność stał się światowym standardem karabinu i pozostał nim przez czas trwania obu wojen światowych i później. Karabin Mausera był zbliżony konstrukcyjnie do brytyjskiego 10-strzałowego Lee-Enfield i amerykańskiego Springfielda M1903.
M1 Garand
M1 Garand
StG44
StG44
AK
AK
FN F2000
FN F2000

Pojawienie się karabinu maszynowego, broni o bardzo dużej sile ognia oraz artylerii z gwintowanymi lufami spowodowało zmianę sposobu walki na pozycyjną, polegającą na tym, że żołnierze wyposażeni w karabiny i karabiny maszynowe bronili swoich pozycji w okopach. Koszmar Wielkiej Wojny był najlepszym sprawdzianem i potwierdzeniem wartości karabinu jako broni. Przed drugą wojną światową bronią konkurującą z karabinem stał się pistolet maszynowy, strzelający nabojem pistoletowym. Jego zaletą było duże natężenie ognia, lecz ograniczeniem był niewielki zasięg skuteczny, kilkakrotnie mniejszy od karabinu i słaba celność. W celu zwiększenia zwartości i poręczności karabinów, w okresie międzywojenneym niektóre armie wyposażyły piechotę w całości w krótsze karabinki, a inne zmniejszyły długość karabinów. Dla zwiększenia szybkostrzelności karabinu, wprowadzono w niektórych krajach karabiny samopowtarzalne, lecz jedynie w USA stały się one standardową bronią piechoty (M1 Garand). Przez połączenie najlepszych cech karabinu (donośność i celność) oraz pistoletu maszynowego (szybkostrzelność i większa poręczność), podczas II wojny światowej narodził się karabinek szturmowy (karabinek automatyczny), strzelający nabojem pośrednim, najbardziej znaczące osiągnięcie techniczne w dziedzinie broni w XX wieku. Pierwszym karabinkiem automatycznym był niemiecki MP43, następnie po wojnie pojawiły się inne konstrukcje tego typu, najbardziej znana: karabinek AK.

Pomimo to, aż do początkowych lat XX wieku nie odnotowano znaczącego postępu w konstrukcji karabinów na rynek cywilny. Nowoczesne karabiny myśliwskie posiadają łoża i kolby wykonane z materiałów kompozytowych oraz bardziej zaawansowane układy tłumienia odrzutu, ale w zasadzie jest to taka sama broń jak ta z 1910 roku. Wiele nowoczesnych karabinów wyborowych sięga swoim rodowodem ponad sto lat wstecz, np. rosyjski nabój kalibru 7,62 mm, używany m.in. do karabinu wyborowego Dragunowa (SWD) wywodzi się z roku 1891.

Podczas drugiej wojny światowej po raz pierwszy użyto na tak dużą skalę karabinów samopowtarzalnych i półautomatycznych. Wraz z opracowywaniem coraz lżejszych, prostszych i bardziej niezawodnych mechanizmów karabinów maszynowych, karabiny automatyczne i karabinki szturmowe stały się normą.

Historia użycia

Muszkiety były używane do szybkiego, niecelowanego strzelania salwami. Karabiny były początkowo wykorzystywane tylko przez strzelców wyborowych. Na początku XX wieku żołnierze byli ćwiczeni w precyzyjnym strzelaniu na długie dystanse przy użyciu amunicji o dużej mocy. Karabiny Lee-Enfielda i kilka innych używanych podczas I wojny światowej były wyposażone w specjalny celownik do "strzelania salwami" na odległość do jednej mili. Trafienie do celu na taką odległość pojedynczym strzałem było mało prawdopodobne, ale pluton żołnierzy strzelających raz za razem mógł wywołać efekt podobny do ostrzału artyleryjskiego. Jednakże doświadczenia I wojny światowej pokazały, że ogień na duże odległości najlepiej pozostawić artylerii i karabinom maszynowym.

W czasie drugiej wojny światowej postanowiono zastąpić karabiny/karabinki i pistolety maszynowe bronią uniwersalną, która pełniłaby funkcję zarówno tego pierwszego, jak i drugiego. Należało do tego celu opracować nowy rodzaj amunicji. Nabój musiał być na tyle słaby, ażeby podczas walki na bliskim, czy średnim dystansie odrzut podczas strzelania ogniem ciągłym, tudzież krótkimi seriami, nie uniemożliwiał prowadzenia celnego ognia do przeciwnika. Z drugiej jednak strony, nabój musiał być na tyle silny, żeby pocisk wystrzelony z dalszej odległości doleciał do celu i skutecznie go raził. Tak powstał nowy rodzaj amunicji - amunicja pośrednia, której moc była gdzieś pomiędzy mocą amunicji pistoletowej i karabinowej, przy czym bliżej było jej do tej drugiej. Pierwsze karabinki szturmowe, bo tak nazywa się broń automatyczną (podwójnego działania) strzelającą nabojem pośrednim, powstały jeszcze przed drugą wojną światową. Broń tego typu była bardzo wygodna w użyciu. Podczas starcia na niedużej odległości (do 100 m) strzelec ustawiał za pomocą specjalnego przełącznika rodzaj ognia na ciągły. Wtedy broń służyła mu jako pistolet maszynowy, doskonale nadawała się do oczyszczania pomieszczeń i "omiatania" okolic celu. Kiedy dochodziło do starcia na dalszych odległościach (do 500-600 m), strzelec przełączał rodzaj ognia na pojedynczy. Wtedy broń pełniła funkcję karabinu samopowtarzalnego.

W połowie lat siedemdziesiątych zostały opublikowane badania statystyczne (na podstawie analiz pozbieranych po obu wojnach światowych, wojnie koreańskiej, wietnamskiej oraz innych) poświęcone rzeczywistym dystansom, na jakie prowadzi się ogień z karabinów oraz karabinów maszynowych. Okazało się, że 96% strzelań z broni indywidualnej (karabinu) odbywało się na dystansie do 400 metrów. Innymi słowy, wykorzystanie silnej amunicji karabinowej mijało się z celem, zwłaszcza że takie naboje były cięższe, broń nimi zasilana miała większe wymiary oraz masę. Stało się to na Zachodzie impulsem do przejścia na amunicję pośrednią. Pojawiły się wówczas tak znane konstrukcje, jak karabin FAMAS czy Steyr AUG.

Współczesna broń strzelecka piechoty jest przestrzelana na odległość do 300 metrów, a żołnierze są ćwiczeni w celnym strzelaniu na taką właśnie odległość.

Precyzyjne, długodystansowe prowadzenie ognia stało się domeną strzelców wyborowych nazywanych snajperami i entuzjastów strzelania do celu. Nowoczesny karabin snajperski jest zdolny do precyzyjnego strzału z dokładnością większą niż jedna minuta kątowa. Bardzo interesującym rozwiązaniem na polu karabinów wyborowych był wielkokalibrowy karabin wyborowy strzelający amunicja kalibru 0.50 cala (12,7 mm), chociaż broń ta występuje także w innych kalibrach. Barrett M82A1 jest prawdopodobnie najpopularniejszym karabinem wyborowym kalibru 0.50", chociaż jest używany głównie do niszczenia wyposażenia wroga, nie celów żywych. Dzieje się tak dlatego, że istnieje przekonanie, że pocisk kalibru 0.50" jest "zbyt prymitywny" do precyzyjnego strzelania. Wielu strzelców wyborowych wciąż podtrzymuje zdanie, że karabin powtarzalny strzelający amunicją kalibru 7,62 mm jest jedynym prawdziwym karabinem wyborowym, pomimo faktu, że w powszechnym użyciu pozostają również konstrukcje samopowtarzalne, takie jak SWD, HK PSG1, M21, KAC SR25 etc.

Wywodzące się z międzywojennych eksperymentów z karabinem p-panc. nowoczesne karabiny dużego kalibru uzyskały akceptację po roku 1980 jako broń służąca do niszczenia wyposażenia i siły żywej na odległość mili lub większej.

[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Karabinek (kbk) – broń strzelecka o takiej samej konstrukcji jak karabin, lecz o krótszej lufie i lżejszym łożu. W porównaniu do karabinu był nieco lżejszy i zdecydowanie poręczniejszy dzięki mniejszej długości, jednak miał mniejszą donośność, mniejszą celność i większy odrzut.

Skonstruowany jako broń dla kawalerii, używany następnie przez tzw. wojska techniczne (saperów, wojska pancerne i zmotoryzowane itp.) gdzie długość karabinu przeszkadzała żołnierzowi w obsłudze sprzętu. W niektórych armiach przed II wojną światową został także przyjęty jako podstawowe uzbrojenie piechoty (m.in. w niemieckiej - Mauser Kar.98K). Także w międzywojennym Wojsku Polskim karabinki zostały przyjęte na uzbrojenie części pododdziałów piechoty, obok karabinów. Oprócz powszechniejszego przyjmowania na uzbrojenie karabinków, od I wojny światowej zaznaczył się także trend skracania długości luf wprowadzanych modeli karabinów.

Po II wojnie światowej, karabinki powtarzalne zostały wyparte przez karabinki samopowtarzalne i karabinki automatyczne, których pierwsze wzory pojawiły się już podczas wojny.

Karabin (Karabinek) automatyczny - rodzaj broni strzeleckiej mogącej strzelać ogniem pojedynczym i seriami, strzelającej nabojem pośrednim lub karabinowym. Inaczej nazywany karabinem (karabinkiem) szturmowym.

Historia

W czasie drugiej wojny światowej postanowiono zastąpić karabiny/karabinki i pistolety maszynowe bronią uniwersalną, która pełniłaby funkcję zarówno tego pierwszego, jak i drugiego. Poza tym, podczas drugiej wojny światowej walki toczyły się przeważnie na odległościach nie przekraczających 300 metrów, a ówczesny pocisk karabinowy mógł skutecznie razić cele na odległościach nawet do 1 kilometra, więc tak silny nabój był po prostu nieopłacalny.

Aby trafić w cel na odległość powyżej 500 m, korzystając z mechanicznych przyrządów celowniczych, trzeba było mieć dużo szczęścia, albo celownik optyczny, którego jednak nie posiadali zwykli piechurzy. Należało więc opracować nowy rodzaj amunicji. Nabój musiał być na tyle słaby, aby podczas walki na bliskim i średnim dystansie odrzut podczas strzelania ogniem ciągłym, lub krótkimi seriami, nie uniemożliwiał prowadzenia celnego ognia. Z drugiej strony, nabój musiał być na tyle silny, żeby pocisk wystrzelony z dalszej odległości doleciał do celu i skutecznie go raził.

Tak powstał nowy rodzaj amunicji – amunicja pośrednia, o mocy pośredniej między mocą amunicji pistoletowej a karabinowej. Pierwsze karabiny automatyczne powstały jeszcze przed drugą wojną światową. Pierwszą tego typu konstrukcją był, strzelający japońskim nabojem karabinowym kalibru 6,5 mm (mniejszej mocy niż inne naboje karabinowe), karabin Fiodorowa. Broń tego typu była bardzo wygodna w użyciu. Podczas starcia na niedużej odległości (do 100 m) strzelec ustawiał za pomocą specjalnego przełącznika rodzaj ognia na ciągły. Wtedy broń służyła mu jako pistolet maszynowy i doskonale nadawała się do "oczyszczania" pomieszczeń i "omiatania" okolic celu. Gdy dochodziło do starcia na dalszych odległościach (do 500-600 m), strzelec przełączał rodzaj ognia na pojedynczy. Wtedy broń pełniła rolę karabinu samopowtarzalnego.

Wraz z pojawieniem się broni na nabój pośredni pojawiły się problemy z klasyfikacją tej broni. Pierwsza broń tej klasy (Sturmgewehr 44) była określano początkowo jako Maschinekarabiner (MKb) (niem. karabinek maszynowy), później jako Maschinepistole (MP) (niem. pistolet maszynowy) żeby w końcu otrzymać nazwę Sturmgewehr (StG) (niem. karabin szturmowy). Autorem nazwy był Adolf Hitler. Po wojnie karabiny automatyczne znalazły się na uzbrojeniu większości armii świata.

[link widoczny dla zalogowanych]

Karabin maszynowy - samoczynna, zespołowa broń palna strzelająca amunicją karabinową o kalibrze do 20 mm.

W 1862 roku powstał pierwszy nadający się do użytku w praktyce karabin maszynowy, który skonstruował Richard Gatling; Hiram Stevens Maxim w 1883 roku zbudował pierwszy karabin maszynowy w pełni automatyczny.

Początkowo była to broń defensywna, dopiero wprowadzone ręczne karabiny maszynowe (karabin maszynowy Lewis, Chauchat) nadawały się do działań zaczepnych, mógł je bowiem obsługiwać jeden żołnierz. Zasada działania polega na odrzucie lufy lub odprowadzaniu części gazów prochowych przez specjalny otwór w lufie i przewód gazowy. Chłodzenie zapewniała ciecz (starsze konstrukcje), obecnie stosuje się chłodzenie powietrzem i łatwo wymienne lufy.

Pierwotnie przeznaczeniem karabinów maszynowych było niszczenie siły żywej, później zaczęto je stosować także do celów przeciwlotniczych, a nawet rażenia lekkich pojazdów opancerzonych.

[link widoczny dla zalogowanych]

Ręczny karabin maszynowy - broń strzelecka zespołowa, karabin maszynowy strzelający amunicją karabinową lub pośrednią z podstawy dwunożnej. Najlżejszy rodzaj zespołowej broni maszynowej, stanowi główną broń drużyny piechoty. Zasadniczym rodzajem ognia jest ogień krótkimi (3-6 strzałów) seriami. Zasilanie magazynkowe lub taśmowe. W celu zwiększenia szybkostrzelności praktycznej, ręczne karabiny maszynowe wyposaża się w lufy ciężkie, często szybkowymienne.

Pierwsze rkm powstały przed pierwszą wojną światową, ale dopiero podczas niej ten rodzaj broni zdobył uznanie. W obronie rkm stosowano do zwiększania siły ognia w czasie pomiędzy zakończeniem ostrzału artyleryjskiego a zajęciem pozycji przez obsługi ciężkich karabinów maszynowych, w ataku zwiększała siłę ognia piechoty wyposażonej w karabiny powtarzalne. Pierwsze rkm takie jak Madsen czy Chauchat strzelały nabojami karabinowymi. Zasilane były z magazynków i posiadały niewymienne lufy.

Okres międzywojenny nie przyniósł większych zmian w konstrukcji ręcznych karabinów maszynowych. Powstawały nowe typy (Bren, Chatellerault wz. 1924/29, DP), ale udoskonalano głównie konstrukcje. Własności bojowe niewiele się zmieniały. Dopiero w trakcie drugiej wojny światowej okazało się, że używane ciężkie karabiny maszynowe mają niską manewrowość, a ręczne karabiny maszynowe często niewystarczającą siłę ognia. Rewelacją okazały się niemieckie karabiny MG 34 i MG 42, będące pierwszymi uniwersalnymi karabinami maszynowymi. Przy masie niewiele większej od typowych rkm posiadały one dzięki zasilaniu taśmowemu dużo większą szybkostrzelność praktyczną. Po umieszczeniu na trójnogu, dzięki szybkowymiennym lufom, wydajnością ogniową nie ustępowały ciężkim karabinom maszynowym.

Większość armii kończyła wojnę z klasycznymi rkm, ale już wkrótce zostały one zastąpione prawie całkowicie przez ukm. Nieliczne nowe modele rkm zasilane taśmowo pozostały prototypami lub były produkowane bardzo krótko (RP-46). Tylko na uzbrojeniu oddziałów lekkiej piechoty pozostały typowe rkm, będące najczęściej wersjami standardowych karabinów automatycznych (M14, FN FALO, RPK).

Renesans ręcznych karabinów maszynowych rozpoczął się wraz z wprowadzeniem naboju pośredniego 5,56×45 NATO. Chcąc ujednolicić amunicję na poziomie drużyny piechoty, ukm zaczęto zastępować ręcznymi karabinami maszynowymi. Początkowo były to wersje standardowych karabinów szturmowych, wyposażone w dłuższe, ciężkie lufy, zasilane z pojemniejszych magazynków. Broń taka często była określana jako Light Support Weapon (lekka broń wspierająca). Jednak możliwości takiej broni okazywały się ograniczone. Przełomem było opracowanie przez belgijską firme FN karabinu Minimi. Stosunkowo lekki, zasilany taśmowo (awaryjnie można używać magazynków ale zwiększa to prawdopodobieństwo zacięcia), posiadający szybkowymienną lufę karabin maszynowy, zapewniał na typowych we współczesnych walkach dystansach siłę ognia porównywalną z ukm, przy dużo niższej masie. Stał się wzorem dla innych rkm na amunicje pośrednią, takich jak np. Negev. Takie ręczne karabiny maszynowe są określane jako Squad Automatic Weapon. Swoistym ogniwem pośrednim pomiędzy karabinami klasy LSW a SAW jest singapurski rkm Ultimax. W Wojsku Polskim rkm-y zasilane amunicją pośrednią są klasyfikowane jako karabinki maszynowe.

Ręczne karabiny maszynowe na amunicję pośrednią stanowią obecnie podstawowy typ broni maszynowej w drużynie piechoty.

[link widoczny dla zalogowanych]

Lekki karabin maszynowy (lkm) to rodzaj karabinu maszynowego, lżejszego od ciężkiego karabinu maszynowego. Posiada dwójnóg i kolbę podobnie jak ręczne karabiny maszynowe, lecz jest od nich cięższy.

Pomimo że pierwszy lkm Lewis powstał jeszcze przed I wojną światową, znaczne rozpowszechnienie i rozwój broni tego typu nastąpiły dopiero po doświadczeniach początku I wojny światowej, gdy okazało się, że ckmy są zbyt ciężkie i mało mobilne dla zapewnienia bezpośredniego wsparcia atakującej piechocie. Lekkie karabiny maszynowe wprowadzono następnie jako broń pododdziałów piechoty.

Część konstrukcji lkm-ów wywodziła się z wprost z ckm-ów, jak niemieckie MG 08/15 i Bergmann wz.15. W przeciwieństwie do MG 08/15, w większości konstrukcji rezygnowano jednak z typowego dla ckm chłodzenia wodą na rzecz chłodzenia powietrzem. Większość lkm-ów działała na zasadzie krótkiego odrzutu lufy, jedynie nieliczne konstrukcje działały na zasadzie odprowadzenia gazów prochowych z lufy (typowa zasada działania rkmów).

Wadą lekkich karabinów maszynowych była mimo wszystko ich duża masa, toteż, pomimo lepszej celności i szybkostrzelności od ręcznych karabinów maszynowych, począwszy od lat trzydziestych lkm-y zostały zastąpione przez lżejsze rkmy. Część lkm-ów była jeszcze na małą skalę używana podczas II wojny światowej, po wojnie ten rodzaj karabinu maszynowego ostatecznie zanikł.

Najbardziej znanymi konstrukcjami lkm były:

* lkm Lewis - używany w armiach: brytyjskiej, amerykańskiej, rosyjskiej, japońskiej i holenderskiej podczas I wojny światowej
* MG 08/15 - niemiecki (polskie oznaczenie lkm wz.08/15)
* Bergmann wz.15 - niemiecki
* Browning M1919A6 - amerykański

Polska posiadała w 1939 ok. 5700 szt. lkm wz.08/15 oraz 715 sztuk Bergmann wz. 1915, jednakże w kampanii wrześniowej używane już były głównie w jednostkach pomocniczych i Obronie Narodowej.

Ciężki karabin maszynowy - broń strzelecka zespołowa, karabin maszynowy strzelający amunicją karabinową. Dużą szybkostrzelność praktyczną uzyskano dzięki zastosowaniu luf chłodzonych wodą lub szybkowymiennych luf chłodzonych powietrzem. Działanie broni najczęściej oparte na zasadzie krótkiego odrzutu lufy (np. Maxim) lub odprowadzania gazów prochowych z lufy (np. Hotchkiss). Broń strzela z ciężkiej podstawy (trójnożnej, saneczkowej, kołowej) ogniem ciągłym (długimi lub krótkimi seriami). Podstawa często umożliwia prowadzenie ognia przeciwlotniczego.

Dzięki dużej masie i zastosowaniu mechanizmów kierunkowego i podniesieniowego, ckm umożliwia prowadzenie celnego ognia bezpośredniego na odległość do 1000 m. Podczas pierwszej wojny światowej, a także w okresie międzywojennym, stosowano również ogień pośredni, pogłębiany i posiewany na odległości 1000-2500 m. Obecnie ta kategoria zespołowej broni maszynowej została wyparta przez uniwersalne karabiny maszynowe.

Jednym z pierwowzorów ciężkich karabinów maszynowych były kartaczownice.

[link widoczny dla zalogowanych]

Uniwersalny karabin maszynowy – broń strzelecka zespołowa, karabin maszynowy strzelający amunicją karabinową. Karabin może strzelać z zamocowanej na stałe podstawy dwunożnej – spełniając funkcję ręcznego karabinu maszynowego, lub zostać umieszczony na podstawie trójnożnej i spełniać funkcję ciężkiego karabinu maszynowego. Dużą szybkostrzelność praktyczną osiąga się dzięki zastosowaniu ciężkich, szybkowymiennych luf chłodzonych powietrzem i zasilaniu taśmowemu. Działanie broni najczęściej oparte na zasadzie odprowadzania gazów prochowych (M60, PK/PKS, FN MAG), rzadziej na zasadzie zamka półswobodnego (AAT M52) lub krótkiego odrzutu lufy (MG 42).

Uniwersalne karabiny maszynowe powstały w wyniku dążenia do uniwersalizacji broni strzeleckiej i zastąpiły całkowicie ciężkie karabiny maszynowe i ręczne karabiny maszynowe na amunicję karabinową. Pierwszym seryjnie produkowanym uniwersalnym karabinem maszynowym był niemiecki MG 34. Obecnie rola uniwersalnych karabinów maszynowych maleje i coraz częściej są zastępowane przez ręczne karabiny maszynowe zasilane amunicją pośrednią, takie jak Minimi.

[link widoczny dla zalogowanych]

Wielkokalibrowy karabin maszynowy (wkm) to karabin maszynowy o kalibrze większym od standardowego (ponad 8 mm). W Polsce nazywane też były najcięższymi karabinami maszynowymi (nkm).

Najpowszechniejszym kalibrem wkm jest 12,7 mm (0.50 cala), spotykane są też 13,2 mm, 14,5 mm, 15 mm, 20 mm.

Początek wielkokalibrowym karabinom maszynowym dały francuskie próby skonstruowania w okresie I wojny światowej broni zdolnej zwalczać nieprzyjacielskie sterowce. W tym celu zaadaptowali oni nabój od karabinu Grass Mle 1874 kal. 11 mm. Pierwszymi wkm-ami były przystosowane do tego naboju karabiny maszynowe typu Hotchkiss Mle 14 i Vickers wz. 09. Wkm-y rozwinęły się następnie jako broń pokładowa samolotów i pojazdów oraz broń przeciwlotnicza.

Najpopularniejsze konstrukcje wielkokalibrowych karabinów maszynowych to Browning M2 i M2HB (USA) oraz DSzK (ZSRR) - oba kalibru 12,7 mm, używane w okresie II wojny światowej. Różne odmiany M2HB są używane nadal, natomiast DSzK został zastąpiony w większości armii przez wkm NSW.

[link widoczny dla zalogowanych]

Karabin wyborowy - (karabin strzelca wyborowego) karabin przeznaczony dla strzelca wyborowego w celu prowadzenia ognia pojedynczego na dużą odległość, z dużą precyzją, używany do likwidowania pojedynczych, istotnych dla przeciwnika celów (głównie osób), w odległości do kilkuset metrów. Jest to wyselekcjonowany model broni standardowej lub konstrukcja oryginalna przeznaczona wyłącznie do tego celu. Posiada osprzęt umożliwiający precyzyjne prowadzenie ognia na znacznych (do około 1000 m) odległościach (celownik optyczny), także w nocy, z użyciem noktowizora. Broń powtarzalna lub samopowtarzalna, istnieją też modele strzelające ogniem ciągłym (HK G3SG1).

Typowy wojskowy karabin wyborowy korzysta z amunicji w kalibrze około 0.3 cala (grupa typów amunicji pełnoenergetycznych o kalibrach od 7,62 do 7,92 mm). Karabin wyborowy jest przydatny do zwalczania celów wojskowych na dystansie, na którym trafia w cel wielkości około 40 cm. Dla karabinów powtarzalnych oznacza to nawet odległości znacznie przekraczające 1000 m, dla broni półautomatycznej (np. SWD - karabin Dragunowa) jest to typowo 500-600 m, dla broni korzystającej z amunicji .50 BMG (nabój Browning Machine Gun, kaliber .50, czyli 12,7 x 99 mm) może to być nawet około 2 km.

Największy dystans, z którego trafiono w człowieka strzałem snajperskim w walce, wynosi 2430 metrów, oddany został z karabinu powtarzalnego McMillan TAC-50 kalibru .50 BMG (12,7x99 mm) przez kanadyjskiego strzelca wyborowego Roba Furlonga[1]. Trafiono trzecim mierzonym strzałem. Rekordowy dystans trafienia pierwszym mierzonym strzałem wynosi 2250 metrów - użyto do strzału karabinu zasilanego amunicją .50 BMG (sierż. Carlos Hathcock, Wietnam, karabin Browning M2 - [2]).

Broń tej klasy jest często spokrewniona konstrukcyjnie z karabinami precyzyjnymi używanymi w sportowej klasie otwartej, do strzelań na 300 m. We wczesnych stadiach planowego stosowania broni wyborowej, w czasie I wojny światowej, chętnie wykorzystywano do tego celu selekcjonowane egzemplarze broni standardowej lub myśliwskiej.

Osobną kategorię stanowi wyborowa broń policyjna. Praktyka działań policyjnych powoduje, że typowy dystans strzału jest stosunkowo mały, często poniżej 100, a zazwyczaj do 200 metrów. Snajper policyjny działa według schematu typowego dla policjantów, czyli zasadniczo nie powinien strzelać, lecz jeśli strzela, musi na pewno precyzyjnie trafić i zabić przestępcę. Jednocześnie musi unikać strat postronnych - te względy preferują do zadań policyjnych broń małokalibrową: chętnie stosowanym kalibrem jest nabój pośredni kalibru 5,6 mm. Amunicja tego typu zapewnia dużą szybkość wylotową (ponad 900 m/s) spłaszczającą trajektorię pocisku (co znacznie ułatwia celowanie) i jednocześnie pocisk dość szybko traci energię, co go czyni stosunkowo mało szkodliwym na większych dystansach.

W roli broni snajperskiej używa się także karabinków korzystających z amunicji poddźwiękowej, zazwyczaj pistoletowej. Są one zdatne jedynie na bardzo niewielkich dystansach, ale pozwalają na stosowanie tłumików czyniących strzał niemal bezgłośnym.

[link widoczny dla zalogowanych]

źródło: wikipedia

Yelonek

Uh... Czyli jak to sie w liceum robi - streścić i ma się wstęp. Niektóre z tych opisów poszczególnych rodzajów można przerobić na podrozdziały [o broni krótkiej, autmatach itd.]... Jestem nawet 'za' takimi wstawkami, uwiarygadniają one system, nadają w pewien sposób realizmu.

	Forum Earth 2092 Strona Główna -> Burza mózgów	Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1